MULLERES SURREALISTAS: CLAUDE CAHUN (PARTE I)

Autorretrato de 1912

« Dans la nuit noire. En attendant de voir clair, je veux me traquer, me débattre […]. Je ne voudrais coudre, piquer, tuer qu’avec l’extrême pointe. Le reste du corps, la suite, quelle perte de temps ! Ne voyager qu’à la proue de moi-même. »

Claude Cahun, Aveux non avenus

 Claude Cahun, cuxo verdadeiro nome foi, Lucy Schwob, naceu en Nantes en 1894, no seo dunha familia de intelectuais xudeus da alta burguesía. Sobrina do escritor Marcel Schwob, Lucy Schwob adoptou o nome de Claude Cahun en honor do seu tío-avó Léon Cahun. O seu pai, Maurice Schwob era director do xornal “Le Phare de la Loire” e o seu tío Maurice, vinculado ao simbolismo e amigo de Óscar Wilde, un dos fundadores do “Mercure de France”. Cursou estudos en Oxford entre 1907 e 1908 e posteriormente, en 1914, Filosofía e Letras na Universidade da Sorbonne, en París, cidade na que se instalou a partir de 1920 coa súa parella, Suzanne Malherbe (Marcel Moore), e comezou a publicar artigos e relatos no xornal Mercure de France. Entre as súas amizades atopábanse Henri Michaux, Pierre Morhange e Robert Desnos. París, convertido por aquel entón na capital cultural e artística do mundo, albergaba os movementos vangardistas, entre os que se atopaban as denominadas “Mulleres da Rive Gauche”, artistas inglesas e estadounidenses expatriadas, huídas da rixidez das súas respectivas sociedades en busca de espazos de liberdade.

Aveux non avemus, fotomontaxe (1919-1929)

Aveux non avemus, fotomontaxe realizado xunto con Moore(1919-1929)

Fotomontaxe con Moore

Collage

Collage

 Mulleres, como as escritoras Colette, Gertrude Stein, Djuna Barnes, Renée Vivien, as fotógrafas Berenice Abbot e Gisele Freund, as pintoras Marie Laurencin e Romaine Brooks, as editoras e libreiras Sylvia Beach e Adrienne Monnier, entre outras que xunto a artistas masculinos como Marcel Duchamp, André Breton, Georges Bataille e Francis Picabía,  conformaron o círculo onde Claude Cahun nutriuse da intelectualidade do momento e onde igualmente deixou o seu sinal. Fascinada pola interpretación participou no teatro de vangarda de París, na compañía Lle Plateau, representando indistintamente papeis femininos e masculinos.

 En 1925 publicou “Heroínas” sete relatos curtos e irónicos sobre arquetipos femininos, en memoria das “moralidades lendarias”, Eva, a demasiado crédula, Dalila, a muller entre as mulleres, Judith, a sádica, Helena, a rebelde, Safo a incomprendida, Salomé, a escéptica. En 1930 con “Confesións non confesadas”, libro inclasificable de poemas-ensaios ou ensaios-poemas, ilustrados con dez fotomontajes, indaga na androginia, a máscara e o espello.

Estudos para a lembranza. (Autorretratos da serie Keepsake) Ca 1925

 Anos máis tarde, adhírese á Asociación de Escritores e Artistas Revolucionari@s, de inspiración comunista cuxo obxectivo é loitar contra o fascismo, defendendo como métodos a “disciplina” e o “fanatismo”. Participa neste grupo de extrema esquerda, “Contre-Attaque”, encabezado por Georges Bataille e André Breton, onde asina manifestos “Contra o fascismo pero tamén contra o imperialismo francés”, denuncia o golpe de estado franquista e a pasividade do goberno da Fronte Popular francés. Con todo, xunto cos seus promotores, termina por abandonar o devandito grupo, reafirmándose na idea de que a loita contra o fascismo debía continuarse mediante as tradicións revolucionarias do movemento obreiro internacional aínda que iso non significou unha ruptura cos surrealistas xa que se adheriu posteriormente á Federación Internacional por unha Arte Revolucionaria Independente, organización fundada por Trotsky e polo propio Breton.

 Deste activismo nace o seu ensaio “Les paris sont ouverts” (1935), reivindicación da autonomía literaria contra todo intento burocrático de supeditar a arte á ideoloxía. En 1937  trasladouse á Bahía de S. Brelade en Jersey coa que sería a súa colaboradora artística, política e compañeira sentimental, Suzanne Malherbe (cuio seudónimo era Marcel Moore), -á que coñecera en 1909 ao casarse o seu pai coa madre de Suzanne, o que as convertiu en hermanastras e amantes-, onde realiza a súa serie de autorretratos fotográficos e publica escritos na corrente do Surrealismo.

 Mi opinión sobre la homosexualidad y los homosexuales es exactamente la misma que mi opinión sobre la heterosexualidad y los heterosexuales. Todo depende de los individuos y las circunstancias. Yo reclamo una libertad general de comportamiento."

                                              Claude Cahun, L'Amitié, 1925

Autorretrato de 1925

Que me veux tu. Dobre autorretrato

Autorretrato de 1927

Autorretrato de 1927 ( (I am in trainning don’t kiss me )

 Na súa liña de activista radical, Claude Cahun coprotagonizou xunto a Suzanne accións tan arriscadas como a de facerse pasar ante as tropas alemanas de ocupación durante a II Guerra Mundial por unha unidade de resistencia ao imprimir miles de octavillas onde chamaban á insurrección, facéndoles creer que se encontraban frente a unha verdadeira ofensiva na súa contra, o que levou a Claude Cahun en 1944 a ser arrestada e condenada a morte pola Gestapo, condena da que se librou ao ser liberada da illa pouco antes de que a sentencia fora executada.

 Cahun sempre foi obxecto e suxeito dos seus experimentos, que tamén incluíron as exposicións múltiples e o fotomontaxe. Cada autorretrato é en si mesmo unha idea e a fotógrafa encargábase de todos os detalles: vestuario, decoración e escenografía.

Autorretrato de 1927

Faleceu en Jersey en 1954.