BLOG DA PROFESORA E ARTISTA PLÁSTICA PAULA MARIÑO


sábado, 20 de septiembre de 2025

MULLERES ARTISTAS. SÉCULO XX

                                   CINDY SHERMAN


 A arte existe de forma política ou ideolóxica: desde o produto ordinario dos medios de masas ata as máis esotéricas práxis do mun do estético, según Marta Rosler, e isto pode aplicarse perfectamente á obra de Cindy Sherman.

 Nacida en 1954 en Nova Yorke, artista e cineasta, estuda na Universidade Buffalo, artes visuais, e víncúlase incialmente á pintura para definirse posteriormente como artista co emprego da fotografía. As fotos de Sherman revelan a inestable posición dos sexos, abordando cuestionamentos das nocións modernistas de autoría masculina, orixinalidade e autonomía do obxecto artístico que se convertiron en elementos centrais da crítica posmoderna, e desafiando a idea de que poda existir unha sexualidade feminina innata e non mediatizada, polo que pode verse o seu traballo como unha fusión entre pensamento posmodernista e pensamento feminista.


UNTITLED FILM STILL. 1978

 Sherman denuncia a ficción da muller considerada real tras as imáxenes que a cultura occidental ten construído sobre ella, sobre todo para a cultura de masas e os medios publicitarios. Pero facelo, Sherman se autorretrata, aínda que ela non o considera así, pois emprégase a sí mesma para representar unha gran variedade de temas do mundo contemporáneo, como o papel da muller e o papel da artista, prantexando preguntas sobre o papel e a representanción das mullleres na sociedade, nos medios de comunicación e a natureza da creación da arte. Os retratos son ao fin, arquetipos,clichés, imaxes e espexismos.

UNTITLED #15. 1977-80

 A partires de 1978 comeza a situar o seu propio corpo dentro dos convencionalismo das imaxes procedentes das décadas de 1950 e 1960, representando a idea da feminidade como máscara, como representación máis ben do desexo masculino, é dicir, da idea dunha mulller cunha identidade estable e moderada, que é negada por Sherman.

 As fotografías primeiras son nese momento “retratos”, pero que nunca revelan nada da súa personalidade e son máis ben estereotipos, situados fóra da súa persona. De feito ela se miraba a sí mesma como unha actriz posando para as súas secuencias fotográficas, pero que tamén revelan o seu gusto- como ella mesmo ten dito en varias entrevistas- por maquillarse e disfrazarse, como aparecen nas pezas de Fotografías sen título de 1977, nas que aparecen imáxes de mulleres dentro de películas non realizadas, con poses típicas femininas, según a tradición do pratiarcado.



UNTITLED FILM STILL. 1978

 Fotógrafa e actriz, e tamén cineasta, Sherman é ao mesmo tempo o suxeito e o obxecto nos seus traballos, interpretando papeles femininos culturalmente establecidos que eran reproducidos polos diferentes medios de comunicación.              


UNTITLED FILM STILL.1980


       UNTITLED FILM STILL.1980

 Noutros traballos, como Fotografías nº2, sen título, do ano 1977, aparece un aspecto voyeur na súa mirada, ou tamén en Centerfolds, do ano 1981, cun prantexamento distinto:

-Son mulleres reclinadas ou apiñadas dentro do marco de representación.

-Semellan estar ausentes.

-As súas olladas parecen dirixirse a unha distancia indeterminada fóra do campo fotográfico.

-Os seus corpos desbordan os marxes ou desaparecen entre sombras.

-A figura nunca aparece completa.

UNTITLED, 1981

 Posteriormente se sitúa a si mesma dentro da tradición histórica da arte, nas pezas de Retratos históricos, dos anos 90 ou en grotescas situacións nos que o corpo aparece deformado, con prótesis, sustitutivos corporais e ilusións teatrais,e poden ser espantosas e ata grotescas, funcionando a súa imaxe como obxecto de contemplación e as veces de repulsión, en pezas do ano 1992, Fotografías de sexo.


UNTITLED # 216.1989


UNTITLED #205,1989


UNTITLED #199A. 1989

“O rango do ultra feo sempre me ten fascinado. As cousas consideradas non atractivas e indesexables me teñen interesado particularmente. E algunhas me parecen realmente fermosas”.


UNTITLED#179.1987

 Na serie de 1999, recupera a fotografía en branco e negro para crear imaxes de figuras de plástico apaleadas, descuartizadas e recompostas, que caracterizan esa forma de crear imaxes de Sherman na que as fracturas, pero tamén as cambiantes estratexias e direccións, casí como os seus toques paródicos, conforman o seu traballo.

 Nas últimas pezas de Sherman aparecen un certo aire de rebeldía, de enfado, en poses irisorias, pero cun certo toque distante, atopándose nalgún lugar entre a charlatanería dos seus disfraces e a mesma vulnerabilidade dos seus personaxes.


UNTITLED#418.2004


UNTITLED#475.2008


UNTITLED#546.2010

 Se tiveramos que escoller varias claves para entender o traballo de Sherman durante estes anos, deberíamos escoller estas:

-Confronta a fachada fronte á identidade, centrándose na manipulación da súa propia aparencia e un despregamento de material derivado dunha variedade de fontes culturais como o cinema, a publicidade e a moda, a artista sempre cuestionou a maneira na que a feminidade foi representada na cultura pop.

-A artista explora o corpo atopando nel moito máis que o que se observa externamente, entendéndoo como o espello e a forma que adquiren as nosas aspiracións persoais, como a parte visible do desexo humano de perfección. -Como artista e activista feminista, a través das súas fotografías, deu protagonismo ao corpo e á mente feminina, criticou a femineidade patriarcal e mostrou a redirección imaxinaria da muller nunha sociedade gobernada por homes.

-Mestra da caracterización,é famosa polo seu maxistral uso de maquillaxe e confección de disfraces, accesorios e próteses para crear fotografías complexas e ambiguas. Inventa personaxes ficticios interpretados sempre por ela mesma, fotográfase en situacións imaxinarias e habita nun mundo de aparencia pura.

-Os seus traballos poden ser considerados, os precesores dos actuais selfies.

 Se botamos unha ollada na súa última etapa de Instagram, as súas imaxes derivaron nas auto fotos 100% e conservando a súa esencia de constante transformación.


SELFIE DE SHERMAN


 SHERMAN NA REDE

https://vein.es/cindy-sherman-la-fotografa-de-las-mil-caras/

https://historia-arte.com/artistas/cindy-sherman

https://masdearte.com/especiales/cindy-sherman-nunca-se-autorretrato/